Ἀπό ποῦ προέρχεται ἡ σημερινή κρίση;

Μέ ρωτᾶς, ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ἀπό ποῦ προέρχεται ἡ σημερινή κρίση, καί τί ση­μαίνει αὐτή. Ποιός εἶμαι ἐγώ γιά νά μέ ρωτᾶς γιά ἕνα τόσο μεγάλο μυστικό; «Μίλα, ὅταν ἔχεις κάτι καλύτερο ἀπό τή σιωπή», λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ὅμως, παρό­λο πού θεωρῶ ὅτι ἡ σιωπή εἶναι τώρα κα­λύτερη ἀπό κάθε ὁμιλία, ὅμως, λόγω ἀγάπης πρός ἐσένα, θά σοῦ ἐκθέσω ἐκεῖνα πού σκέπτομαι περί αὐτοῦ πού ρώτησες.

Ἡ κρίση εἶναι ἑλληνική λέξη, καί σημαί­νει δίκη. Στήν Ἁγία Γραφή αὐτή ἡ λέξη χρησιμοποιεῖται πολλές φορές. Ἔτσι ὁ ψαλ­μωδός λέει: «διά τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν κρίσει». Σέ ἄλλο μέ­ρος πάλι λέει: «ἔλεος καί κρίσιν ἄσομαί σοι, Κύριε». Ὁ σοφός Σολομώντας γράφει, ὅτι «παρά δέ Κυρίου πάντα τά δίκαια». Ὁ ἴδιος ὁ Σωτή­ρας εἶπε, «ἀλλά τήν κρίσιν πᾶσαν δέδωκε τῶ υἱῶ», ἐνῶ λίγο πιό κάτω λέγει πάλι «νῦν κρίσις ἐστί τοῦ κόσμου τού­του». Ὁ ἀπόστολος Πέτρος γράφει «ὅτι ὁ καιρός τοῦ ἄρξασθαι τό κρίμα ἀπό τοῦ οἴκου τοῦ Θεοῦ».

Ἀντικατάστησε τή λέξη «κρίση» μέ τή λέξη «δίκη» καί διάβασε: «Διά τοῦτο οὐκ ἀναστήσονται ἀσεβεῖς ἐν δίκη» ἤ «ἀλλά τήν δίκην πᾶσαν δέδωκε τῶ υἱῶ» ἤ «νῦν δίκη ἐστί τοῦ κόσμου τούτου» ἤ ὅτι «ἀποδώσουσι λόγον τῶ ἑτοίμως ἔχοντι δικάσαι ζώντας καί νεκρούς». Ἕως τώρα οἱ εὐρωπαϊκοί λαοί χρησιμο­ποιοῦσαν τήν λέξη «δίκη», ἀντί γιά τή λέ­ξη «κρίση», ὅποτε καά νά τούς ἔβρισκε κά­ποια συμφορά. Τώρα ἡ καινούργια λέξη ἀντικατέστησε τήν παλιά, καί τό κατανοη­τό ἔγινε ἀκατανόητο. Ὅταν γινόταν ξηρα­σία, πλημμύρα, πόλεμος ἤ ἔπεφτε ἐπιδημία, ὅταν ἔριχνε χαλάζι, γίνονταν σεισμοί, πνιγ­μοί καί ἄλλες συμφορές, λέγανε «Θεία δί­κη!».

Καί αὐτό σημαίνει: κρίση μέσα ἀπό ξη­ρασίες, κρίση μέσα ἀπό πλημμύρες, μέσα ἀπό πολέμους, μέσα ἀπό ἐπιδημίες κ.λπ. Καί τή σημερινή χρηματικοοικονομική δυ­σκολία ὁ λαός τήν θεωρεῖ ὡς Θεία δίκη, ὅμως δέν λέει ἡ δίκη ἀλλά ἡ κρίση. Ἔτσι ὥστε ἡ δυσκολία νά πολλαπλασιάζεται μέ τό νά γίνεται ἀκατανόητη! Ἐφόσον ὅσο ὀνομαζόταν μέ τήν κατανοητή λέξη «δίκη», ἦταν γνωστή καί ἡ αἰτία, λόγω τῆς ὁποίας ἦρθε ἡ δυσκολία, ἦταν γνωστός καί ὁ Δι­καστής, ὁ Ὁποῖος ἐπέτρεψε τήν δυσκολία, ἦταν γνωστός καί ὁ σκοπός τῆς ἐπιτρεπό­μενης δυσκολίας.

Μόλις ὅμως χρησιμοποι­ήθηκε ἡ λέξη «κρίση», λέξη ἀκαταλαβίστι­κη σέ ὅλους, κανείς δέν ξέρει πιά νά ἐξη­γήσει οὔτε γιά ποιό λόγο, οὔτε ἀπό Ποιόν, οὔτε ὡς πρός τί. Μόνο σ' αὐτό διαφέρει ἡ τωρινή κρίση ἀπό τίς κρίσεις πού προέρ­χονται ἀπό τήν ξηρασία ἤ τήν πλημμύρα ἤ τόν πόλεμο. ή την επιδημία ή τους πνιγμούς ή κάποιους άλλους πειρασμούς.

Μέ ρωτᾶς γιά τήν αἰτία τῆς τωρινῆς κρί­σης, ἤ τῆς τωρινῆς Θείας δίκης! Ἡ αἰτία εἶναι πάντα ἡ ἴδια. Ἡ αἰτία γιά τίς ξηρασίες, τίς πλημμύρες, τίς ἐπιδημίες καί ἄλλα μαστιγώματα τῆς γενιᾶς τῶν ἀνθρώπων εἶ­ναι ἡ αἰτία καί γιά τήν τωρινή κρίση. Ἡ ἀποστασία τῶν ἀνθρώπων ἀπό τόν Θεό. Μέ τήν ἁμαρτία τῆς Θεο-αποστασίας οἱ ἄνθρω­ποι προκάλεσαν αὐτή τήν κρίση, καί ὁ Θε­ός τήν ἐπέτρεψε, ὥστε νά ξυπνήσει τούς ἀνθρώπους, νά τούς κάνει ἐνσυνείδητους, πνευματικούς καί νά τούς γυρίσει πρός Ἐκεῖνον.

Στίς μοντέρνες ἁμαρτίες, μο­ντέρνα καί ἡ κρίση. Καί ὄντως ὁ Θεός χρη­σιμοποίησε μοντέρνα μέσα ὥστε νά τό συ­νειδητοποιήσουν οἱ μοντέρνοι ἄνθρωποι: χτύπησε τίς τράπεζες, τά χρηματιστήρια, τίς οἰκονομίες, τό συνάλλαγμα τῶν χρημά­των. Ἀνακάτωσε τά τραπέζια στίς συναλ­λαγές σ' ὅλον τόν κόσμο, ὅπως κάποτε στόν ναό τῶν Ἱεροσολύμων. Προξένησε πρωτό­γνωρο πανικό μεταξύ ἐμπόρων καί αὐτῶν πού ἀνταλλάσσουν τό χρῆμα. Προκάλεσε σύγχυση καί φόβο. Ὅλα αὐτά τά ἔκανε γιά νά ξυπνήσουν τά ὑπερήφανα κεφαλάκια τῶν σοφῶν τῆς Εὐρώπης καί τῆς Ἀμερικῆς, γιά νά ἔλθουν εἰς ἑαυτούς καί νά πνευματικοποιηθοῦν. Καί ἀπό τήν ἄνεση καί τό ἀγκυροβόλημα στά λιμάνια τῆς ὑλικῆς σι­γουριᾶς νά θυμηθοῦμε τίς ψυχές μας, νά ἀναγνωρίσουμε τίς ἀνομίες μας καί νά προ­σκυνήσουμε τόν ὕψιστο Θεό, τόν ζωντανό Θεό.

Μέχρι πότε θά διαρκέσει ἡ κρίση; Ὅσο τό πνεῦμα τῶν ἀνθρώπων παραμείνει δίχως ἀλλαγή. Ὥσπου οἱ ὑπερήφανοι ὑπαίτιοι αὐτῆς τῆς κρίσης νά παραιτηθοῦν μπροστά στόν Παντοδύναμο. Ὥσπου οἱ ἄνθρωποι καί οἱ λαοί νά θυμηθοῦν, τήν ἀκαταλαβί­στικη λέξη «κρίση», νά τή μεταφράσουν στή γλώσσα τους, ὥστε μέ ἀναστεναγμό καί με­τάνοια νά φωνάξουν: «ἡ Θεία δίκη»!

Πές καί ἐσύ, τίμιε πατέρα, ἡ Θεία δίκη, ἀντί ἡ κρίση, καί ὅλα θά σοῦ γίνουν ξεκά­θαρα.

Ἅγιος Νικόλαος Βελιμίροβιτς (+1956)

(Τό κείμενο ἔχει γραφεῖ πρίν 80 χρόνια.  Τότε πού ἡ Ἀμερική καί ὁ κόσμος ὅλος συγκλονιζόταν ἀπό τό οἰκονομικό κράχ τοῦ 1929)

Τετράδιο 108 * Δεκέμβριος 2008